Connect with us

Kolumnis

Jihad dan syahid: Adakah hanya untuk berperang dan mati di medan perang?

Jika seseorang ulama menyeru untuk berjihad dan mencintai mati syahid, maka hendaklah difahami maksud dan kaedahnya dengan jelas. 

Avatar

Published

on

Foto: Gambar sekadar hiasan.

Jika seseorang ulama menyeru untuk berjihad dan mencintai mati syahid, maka hendaklah difahami maksud dan kaedahnya dengan jelas. 

Kita juga boleh memahami realitinya dengan cara bagaimana ulama yang menjelaskannya itu sendiri menjalani kehidupannya sebagai hamba kepada Allah swt. 

Adakah cara hidup  beliau dengan cara ekstrem atau melampaui batas atau hidup sederhana yang sentiasa memotivasikan dirinya sendiri dan masyarakat supaya hidupnya dan umatnya dipandang  mulia dan di pengakhiran hidupnya dapat mati syahid hanya pada jalan Allah swt. 

Begitu juga boleh diperhatikan apakah beliau boleh bergaul dengan semua lapisan masyarakat dengan cara mesra dan mulia tanpa sebarang kepentingan.

Kedua, konsep jihad dan mati syahid itu sendiri perlu difahami supaya tidak tersasar dan disalah tafsirkan. 

Konsep tersebut perlu dirujuk semula di dalam al-Quran dan Hadis bukan difahami melalui fahaman kita sendiri atau melalui sentimen atau mencari publisiti dengan mencari keuntungan peribadi, kumpulan atau pengaruh.

Apa itu jihad?

Merujuk kepada kamus Lisan al-‘Arab, jihad berasal dari kalimah jim-ha-dal (ج.ه.د) yang bermaksud  menghadapi kesusahan dan mengerah tenaga. (Lisan al-‘Arab: 3/133). Dari segi istilah Al-Kasani mengatakan jihad pada uruf syarak digunakan pada mengerah sepenuh kemampuan untuk berjuang pada jalan Allah s.w.t dengan nyawa, harta, lisan dan lain-lain. (Bada’i’ al-Sana’i’: 7/97). Secara am ia meliputi pelbagai jenis jihad sama ada dengan harta, lisan dan nyawa manakala secara khas ia bermaksud memerangi musuh.

Berdasarkan definisi di atas, jihad pada asasnya memiliki maksud yang luas melangkaui makna perang semata-mata. Antara hujah menunjukkan jihad bukan hanya bermaksud qital (peperangan), perkataan jihad juga digunakan dalam ayat-ayat Makkiyyah sedangkan qital belum lagi disyariatkan kecuali di Madinah.

Antaranya firman Allah swt dalam surah al-Furqan, ayat 52:

فَلَا تُطِعِ ٱلۡكَٰفِرِينَ وَجَٰهِدۡهُم بِهِۦ جِهَادا كَبِيرا

“Maka janganlah kamu mengikuti orang-orang kafir, dan berjuanglah dengan Al Quran dengan jihad yang besar”.

Kalimah “وَجَٰهِدۡهُم بِهِۦ” merujuk kepada jihad atau berjuang dengan al-Quran yakni berjuang dengan berdakwah kepada mereka tanpa menggunakan kekerasan. (Al-Tafsir al-Wasit: 10/208).

Peringkat-peringkat jihad

Bagi menjelaskan lagi bahawa jihad bukan sekadar bermaksud perang, amat baik jika kita merujuk kepada perbahasan mengenai peringkat-peringkat jihad:

Pertama: Jihad melawan nafsu

Kedua: Jihad melawan syaitan

Ketiga: Jihad melawan bid’ah dan penyelewengan intelektual

Keempat: Jihad melawan musuh yang jelas

Kesimpulannya, adalah tidak tepat jika jihad hanya diertikan sebagai peperangan semata-mata. Ini kerana maksud jihad yang sebenar adalah lebih luas dan bukan hanya tertumpu pada erti peperangan. 

Seharusnya setiap Muslim itu melalui dan melaksanakan setiap tingkatan jihad mengikut kemampuan diri masing-masing. 

Ia bermula dengan memperbaiki diri (jihad nafsu), jihad melawan syaitan, jihad melawan bid’ah dan penyelewengan intelektual dan jihad menentang musuh yang nyata. 

Jika ditelusuri sejarah para rasul, sahabat dan tabiin, Islam tersebar dengan dengan dakwah penuh ilmu, beradab dan disulami hikmah. 

Justeru, Islam tidak sekali-kali mensyariatkan peperangan kecuali apabila keadaan memerlukan demi mempertahankan Islam dan umatnya.

Ia tertakluk kepada hukum hakam sebagaimana yang dibahaskan oleh para ulama dalam bab fiqah jihad.

Maksud mati syahid

Rasulullah saw menyebutkan darjat syahid bukan sahaja mati dalam peperangan tapi juga bagi mereka yang gugur membela keluarga, membela diri dan membela agamanya. Dengan demikian, pintu syahid memiliki banyak jalan.

‎�فَقَالَ وَمَنْ قُتِلَ دُونَ أَهْلِهِ أَوْ دُونَ دَمِهِ أَوْ دُونَ دِينِهِ فَهُوَ شَهِيدٌ

Maksudnya: “Rasulullah saw bersabda, ‘Siapa saja yang gugur karena membela keluarga, membela diri atau membela agamanya, maka ia mendapat darjat syahid.’”

Secara ringkasnya, Imam Syihabuddin al-Ramli berpandangan bahawa orang yang mati dalam keadaan syahid boleh dikategorikan kepada tiga golongan iaitu:

  1. Syahid di dunia dan akhirat iaitu orang yang gugur terbunuh dalam medan peperangan di jalan Allah swt @kerana menentang golongan kafir dan berniat ikhlas untuk meninggikan kalimah Allah swt. Golongan ini baginya pahala di dunia dan akhirat.
  2. Syahid di akhirat sahaja iaitu orang yang terbunuh dalam keadaan dizalimi tetapi bukan gugur terbunuh di medan peperangan. Mereka ini tergolong dalam hadis yang disebutkan di atas seperti orang yang mati kerana lemas, orang mati dalam runtuhan, orang yang mati kerana penyakit perut dan orang yang mati dalam kebakaran.
  3. Syahid di dunia sahaja iaitu orang yang berperang di jalan Allah SWT tetapi berniat semata-semata untuk mendapatkan harta rampasan perang, terbunuh ketika sedang cuba melarikan diri daripada medan peperangan, berperang hanya kerana riya dan lain-lain lagi.

Jihad memerlukan kekuatan jiwa

Generasi kita yang semakin hilang identiti, lemah jati diri, takut untuk mempertahankan  diri,  bangsa sendiri, agama dan ibu pertiwi. 

Cabaran hidup semasa dan pengaruh luar yang bertimpa-timpa  memerlukan kekuatan jiwa dengan menanam semangat jihad atau sentiasa bermujahadah.

Generasi kini perlu disuntik dengan roh jihad supaya jihad sentiasa hidup dalam diri dan menjiwainya. Usaha ini tentunya memerlukan pengorbanan dengan mengutamakan kebahagiaan akhirat dan tidak pula membiarkan kehidupan dunia kita mundur hingga dihina. 

Selalulah bersabar dan bertenang dalam setiap tindakan. Ingatlah firman Allah swt dalam Surah Ali ‘Imran. Ayat 200:

‎يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ آمَنُوا۟ ٱصْبِرُوا۟ وَصَابِرُوا۟ وَرَابِطُوا۟ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ 

Maksudnya:

Wahai orang-orang yang beriman! Bersabarlah kamu (menghadapi segala kesukaran dalam mengerjakan perkara-perkara yang berkebajikan), dan kuatkanlah kesabaran kamu lebih daripada kesabaran musuh, di medan perjuangan), dan bersedialah (dengan kekuatan pertahanan di daerah-daerah sempadan) serta bertakwalah kamu kepada Allah supaya, kamu berjaya (mencapai kemenangan). – The Merdeka Times

Penulis adalah bekas Ketua Hakim Syarie dan Hakim Rayuan Syarie JKSM, Putrajaya.

Penafian: Artikel yang disiarkan The Merdeka Times ini adalah pandangan peribadi penulis. Ia tidak semestinya menggambarkan pendirian Editorial The Merdeka Times dalam isu yang dikupas.

Sokong TMT media berani, benar & bebas di https://support.themerdekatimes.com/

Author

Teruskan Membaca

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *





Kolumnis

Kenapa negeri lain perlu memasukkan kuasa Mahkamah Syariah di dalam Undang-Undang Tubuh Negeri?

Sidang Dewan Undangan Negeri (DUN) Kedah pada 25 Ogos 2024 telah meluluskan Rang Undang-undang (RUU) Undang-undang Tubuh Kerajaan Kedah (Pindaan) 2024 yang bertujuan memasukkan penubuhan Mahkamah Syariah.

Avatar

Published

on

Foto: Gambar sekadar hiasan.

Sidang Dewan Undangan Negeri (DUN) Kedah pada 25 Ogos 2024 telah meluluskan Rang Undang-undang (RUU) Undang-undang Tubuh Kerajaan Kedah (Pindaan) 2024 yang bertujuan memasukkan penubuhan Mahkamah Syariah.

RUU itu yang turut merangkumi berkenaan pewujudan Mahkamah Utama Syariah dibentangkan Menteri Besar Kedah, Datuk Seri Muhammad Sanusi Md Nor sebelum dibahas dan diluluskan secara sebulat suara oleh Ahli Dewan.

Dengan itu Kedah menjadi negeri kedua selepas Terengganu melakukan demikian walaupun Terengganu tidak memasukkan pewujudan Mahkamah Utama Syariah. Terengganu kekal hanya mempunyai satu peringkat Mahkamah Rayuan sahaja.

Soalnya, ada berbaki sebelas negeri lagi masih tidak berbuat demikian, termasuk Wilayah-Wilayah Persekutuan mengikut Perkara 1 (4) Perlembagaan Persekutuan. Semua negeri sepatutnya  mengambil tindakan segera melakukan sedemikian.

Kenapa perlunya memasukkan kuasa mahkamah syariah berkaitan?

Perlembagaan Persekutuan adalah undang-undang utama bagi negara, manakala Undang-Undang Tubuh Negeri atau Perlembagaan Negeri adalah undang utama bagi negeri. Apa-apa undang-undang yang dipertikaikan akan dirujuk kepada Perlembagaan dan Undang-Undang Tubuh.

Mahkamah Syariah melaksanakan  undang-undang negeri, maka punca kewujudannya hendaklah dinyatakan dalam Undang-Undang Tubuh Negeri.

Ramai yang masih mempersoalkan kewujudan Mahkamah Syariah  yang tidak diperuntukan dalam Undang-Undang Tubuh Negeri dan  Perlembagaan.

Ini adalah bertujuan menjelaskan bahawa Mahkamah Syariah dilahirkan oleh Undang-Undang Tubuh Negeri  dan Perlembagaan Persekutuan. Kewujudannya bermula dengan apa terkandung dalam Undang-Undang Tubuh Negeri dan  Perlembagaan.

Ia untuk membuktikan bahawa Mahkamah Syariah adalah dilahirkan dengan sah, diiktiraf melalui Undang-Undang Tubuh Negeri dan Perlembagaan. Apa tertulis tersebut merupakan “Sijil Kelahiran” Mahkamah Syariah. Apa yang dipanggil sebagai “Creature Of Statute”.

Lahir tanpa “surat beranak”

Jika seseorang warganegara melahirkan anak, sudah tentu bayi itu disahkan melalui sijil pendaftaran kelahiran atau “ surat beranak”.

Kelahirannya tidak akan dipertikaikan dan haknya sebagai warganegara tidak dipertikaikan. Maka sudah tentu ia mendapat keistimewaan yang sewajarnya sebagai seorang warganegara yang diiktiraf.

Bayangkan apa akan berlaku jika seorang bayi atau kanak-kanak hingga dewasa tidak mempunyai “surat beranak”. Apakah kesusahan yang bakal berlaku dalam menghadapi kehidupannya?

Sebab itu dalam kes-kes pertikaian undang-undang sivil dan syariah banyak keputusan Mahkamah Persekutuan mengatakan kononnya mahkamah syariah adalah inferior  kedudukannya lebih rendah daripada mahkamah sivil.

Walhal, sebenarnya mahkamah syariah berbeza daripada mahkamah sivil dia adalah dua bidang mahkamah yang berasingan tetapi selari, sama taraf iaitu satu isu sivil dan satu buat isu syariah.

Jadi untuk memartabatkan mahkamah syariah dan pelaksanaan undang-undang syariah, maka perlu diberi pengiktirafan perlembagaan negeri dan persekutuan kepada mahkamah syariah.

Satu perkara lagi mengapa Perlembagaan Persekutuan perlu dipinda berhubung perkara itu kerana dalam keputusan kes Indira Gandhi pada 2018 Mahkamah Persekutuan memutuskan kuasa kehakiman dalam sesuatu perkara itu adalah inherent ataupun secara semula jadi berada di Mahkamah Peringkat Persekutuan, bukan mahkamah syariah.

Perkara itu membuatkan seolah-olah mahkamah syariah tidak mempunyai kuasa dalam perkara itu, walaupun hal-hal atau subject matter berkenaan kes sebenarnya di bawah bidang kuasa mahkamah syariah.

Kewujudan mahkamah awam atau sivil

Kita melihat dalam Perlembagaan Persekutuan dalam Bahagian 1X. Bahagian Kehakiman. Jelas diperuntukan kuasa penubuhan kehakiman Persekutuan, keanggotaan, perlantikan, kuasa hakim-hakim dan sebagainya. Namun, tiada disebut atau diperuntukkan dalam Perlembagaan kuasa mengenai penubuhan Mahkamah Syariah di Wilayah Persekutuan contohnya.

Kesannya ramai menganggap bahawa Mahkamah Syariah bukan “statutory body” kerana punca kuasa penubuhannya tidak wujud dalam Perlembagaan Persekutuan begitu  juga dalam Perlembagaan Negeri atau Undang-undang Tubuh Negeri

Mengikut kamus Merriam Webster statute means “a law enacted by the legislative branch of government”. A statute, is a law that has been enacted by a legislature, which is the body that has been granted the power by constitution to enact legislation, or laws.

Kuasa berkanun adalah badan yang ditubuhkan oleh undang-undang yang diberi kuasa untuk menguatkuasakan undang-undang bagi pihak negara atau negeri yang berkaitan. Ia biasanya ditemui di negara-negara yang dikuasai oleh gaya British demokrasi parlimen. Biasa kewujudannya  di United Kingdom, Australia, New Zealand dan lain-lain, tetapi juga ditemui di tempat lain.

Kuasa untuk memasukkan peruntukan Mahkamah Syariah tersebut di negeri-negeri terletak di atas tanggungjawab kuasa legislatif atau badan perundangan atau DUN yang diberi peranan kepada ADUN.

Manakala di peringkat Persekutuan Perkara 44. Keanggotaan Parlimen.

“Kuasa perundangan Persekutuan hendaklah terletak hak pada Parlimen yang hendaklah terdiri daripada Yang di-Pertuan Agong dan dua Majlis Parlimen yang dikenali sebagai Dewan Negara dan Dewan Rakyat”. Yang diberi tanggungjawab atau peranan kepada Ahli Parlimen.

Rakyat telah memberi kuasa kepada mereka (wakil rakyat) melalui pilihan raya atas dasar “Demokrasi Berparlimen”. Kini rakyat menunggu mereka untuk berperanan atau masih lagi mahu menunggu melihat kiri dan kanan. – The Merdeka Times

Penulis adalah bekas Ketua Hakim Syarie Negeri Perak dan Hakim Rayuan Syariah JKSM.

Penafian: Artikel yang disiarkan The Merdeka Times ini adalah pandangan peribadi penulis. Ia tidak semestinya menggambarkan pendirian Editorial The Merdeka Times dalam isu yang dikupas.

Author

Teruskan Membaca

Kata Kunci

Trending